DE GOOI- EN EEMLANDER - 19 juli 2006
Jan van Nouhuys toont zijn kunnen in Museum Flehite in Amersfoort
door Margriet van Seumeren
Jan van Nouhuys heeft de zilversmeedkunst ver boven het niveau van toegepaste kunst getild. Mede door zijn inspanningen heeft kunstenaar Van Nouhuys de Nederlandse zilverkunst het aanzien van een kunstdiscipline gegeven.
In Museum Flehite in Amersfoort is een expositie van zijn werk te zien dat in de afgelopen tien jaar is ontstaan. 'Ik versta een vak en met dit vak wil je iets bijzonders doen', zegt Jan van Nouhuys, zilversmid pur sang. Dertig jaar geleden vestigde hij zich als zilversmid in Den Haag. Geboren in Amersfoort was dit jubileum voor Museum Flehite aanleiding om een expositie over zijn werk te organiseren. Op de tweede etage van het museum zijn vier ruimtes ingericht met zijn werk. Op grote tafels staan de sculpturaal vormgegeven objecten te schitteren. De perfect afgewerkte zilveren werken en de ingewikkelde ruimtelijke volumes zijn van hoge kwaliteit en maken de expositie tot een zeer bijzondere.
Jan van Nouhuys gaat als een beeldhouwer te werk. Het eerste ontwerp ontstaat op het papier. Dan moet het worden vertaald van een tweedimensionaal naar een driedimensionaal ontwerp. Van Nouhuys baseert zich op een architectonische maar ook op een sculpturale vormgeving. In zijn architectonisch vormgegeven werken staan wolkenkrabbers centraal. Met zilver en bladgoud zijn rasters aangebracht met daarin nog eens een vorm. Het raster doet denken aan het werk van opart kunstenaar Vasarely. De zilversmid maakt hierbij handig gebruik van de eigenschap van zilver, namelijk reflectie. Wanneer hij een knik of een deuk in zijn architectuurobjecten maakt, dan worden het ineens speelse objecten.
Heel anders zijn de sculpturale werken. Hierin kiest Van Nouhuys voor een hele andere benadering. Zilver wordt dan behandeld alsof het klei is. Een zilveren plaat wordt gebogen, gesmeed en verder bewerkt en een platte vorm wordt ineens driedimensionaal. Boeiend zijn de zilveren platte platen voorzien van vierkante rasters die door de bolling ruitvormig worden. Wie dit spel doorheeft ontdekt steeds weer nieuwe variaties. 'Ik noem mezelf een vormaholic', zegt de zilversmid. 'Naast technisch vakmanschap draait alles om vorm.'
Museumcollecties
Trots is hij op het feit dat de conservator van het Victoria & Albert Museum in Londen, Eric Turner, speciaal is overgekomen om zijn jubileumexpositie te openen. 'Hij was zeer enthousiast over de tentoonstelling, daar was ik erg blij mee. Ik voelde me toch wat bezwaard omdat hij zoveel moeite had genomen om naar Amersfoort te komen.'
De bescheiden kunstenaar heeft inmiddels een flinke staat van dienst opgebouwd. Vele zilververzamelaars hebben de weg naar zijn atelier in Schoonhoven gevonden. Zijn werk is bovendien opgenomen in museumcollecties als die van het Victoria & Albert Museum en het zilvermuseum in Schoonhoven.
Jan van Nouhuys studeerde zilversmeden in Schoonhoven. Omdat hij verder wilde volgde hij nog een opleiding in Londen. Nu kon hij zich concentreren op schaalvormen, kannen en andere grote zilveren objecten. Terug in Nederland startte hij een atelier in Den Haag. Dit ging goed, totdat in de jaren tachtig de recessie toesloeg. Van Nouhuys aanvaardde een docentschap aan de vakschool in Schoonhoven, ging daar ook wonen. Zijn inzichten en vaardigheden wist hij over te brengen op zijn studenten. Een nieuwe generatie zilversmeden werd door hem opgeleid.
Disciplines
In zijn gedrevenheid om de zilverkunst naar een hoger niveau te tillen richtte hij het project 'Zilver in beweging' op. Kunstenaars uit andere disciplines werden uitgenodigd om ontwerpen te maken die in zilver konden worden uitgevoerd. Zilver in beweging heeft zijn werk nu gedaan, de zilverkunst is volledig geaccepteerd als een volwaardige kunstdiscipline en enige jaren geleden is het project beëindigd. Jan van Nouhuys kan nu genieten van zijn pionierswerk, zijn werk is te zien op belangrijke kunstbeurzen en opgenomen in belangrijke museumcollecties.